احکام مالیاتی بودجه

برای استفاده کامل از عدالت مالیاتی دانستن احکام بودجه سال 1402 بسیار ضروریست. در بسیاری از موارد پنجره‌های یکتایی برای دفاع مالیاتی، اعتراض به مالیات و یا تعدیل مالیات در این احاکم مشاهده‌ می‌گردند. اکثر این فرصت‌ها یکبار مصرف هستند و سال بعد احکام دیگری جایگزینشان می‌گردد. از طرف دیگر در بسیاری موارد به دلیل جدید بودن ممکن است مشکلاتی را همراه خود داشته باشند. به همین دلیل مطلع بودن از آنها برای اشخاص حقیقی و حقوقی بسیار مهم است. در ادامه سعی نموده‌ایم خلاصه‌ای از احکام مالیاتی بودجه در چند سال اخیر را جمع آوری نماییم. امیدواریم بتواند در حل مسائل مالیاتی راهگشا باشد.

احکام مالیات بر درآمد در بودجه 1402

بطور خلاصه بعنوان مهمترین مسائل مطرح شده در این بخشنامه، می‌توان از این موارد نام برد:

اولین بخشی که هرساله در احکام بودجه مورد توجه قرار می‌گیرد، سقف معافیت‌های مالیاتی برای اشخاص حقیقیست. در این قانون سقف معافیت مالیات بر مجموع حقوق (ماده 84 قانون مالیات مستقیم) سالانه 120 میلیون تومان معادل 10 میلیون تومان در ماه خواهد بود. البته همانطور که می‌دانید مالیات حقوق بطور سالانه محاسبه و کسر می‌گردد.

این مصوبه نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقیقی را نیز بصورت سالانه بدین صورت مشخص نموده‌است:

• از 120 میلیون تومان تا 168 میلیون تومان 10 درصد
• میزان درآمد 168 میلیون تومان تا 276 میلیون تومان در سال 15 درصد
• از درآمد 276 تا 408 میلیون تومان 20 درصد
• درآمد بیش از 408 میلیون تومان 30 درصد

قانون گذار یک تخفیف مالیاتی نیز برای افرادی که فرزند سوم آنها متولد آبان 1400 به بعد باشد، در نظر گرفته‌است. این افراد به ازای هر فرزند متولد شده پس از این تاریخ، 15 درصد معافیت بیشتر دریافت می‌کنند.

همچنی میزان معافیت افرادی که تنها درآمد آنها اجاره مستغلات است تا میزان 47500000تومان پیش بینی شده‌است. میزان تبصره 100 نیز برای سال بعد میزان صد برابر معافیت ماده 84 افزایش یافته است. بدین معنی که در رسیدگی سال 1402 افرادی که زیر 12 میلیارد تومان فروش داشته‌اند، می‌توانند از تبصره 100 استفاده نمایند.

مالیات بر خودرو، زمین، ویلا و خانه گران قیمت

قانون جدید تمامی خودرو‌‌های سواری و وانت دوکابین که در اختیار اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند را بشرط ارزش بیش از 3 میلیارد تومان مشمول مالیات می‌داند. میزان این مالیات 1 درصد از مازاد قیمت آنها از این 3 میلیارد تومان است. سازمان امور مالیاتی باید به سرعت اشخاص مشمول این قانون را شناسایی و آنها را از تکلیف خود با خبر سازد. مودیان این ماده مالیاتی قانون بودجه 1402 باید تا پایان بهمن ماه 1402 مالیات خودرو خود و خودرو‌هایی که بنام فرزندادن کمتر از 18 سال آهاست، بپردازند. همچنین نقل و انتقال این خودرو‌ها نیز تنها پس از اخذ مالیات انجام می‌گیرد.

در بخش املاک گرانقیمت نیز قانونگذار مبلغ دو در هزار از مازاد 20 میلیارد تومان ارزش را در احکام مالیاتی بودجه 1402 مشخص نموده است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند با رعایت قوانین مالیاتی، مالیات سالانه مربوط به هر یک از واحدهای مسکونی و باغ
ویلاهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن سـال 1402 پرداخت نمایند. این مالیات بر عهده افرادیست که در ابتدای سال مالک زمینهای فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ ویالهای مجاز با احتسا عرصه و اعیان، و خانه‌های مجلل با ارزشی بیش از 20 میلیارد تومان باشند.

معافیت‌ها و جریمه‌ها

افرادی که فقط مالک یک باب منزل مسکونی با ارزش بیش از 20 میلیارد تومان هستند که در ده سال گذشته تغییر مالکیت نداشته‌اند، از این مالیات معاف هستند. همچنین این مالیات در مورد خانه‌ها و ویلا‌های درحال ساخت موضوعیت ندارد.

باغ‌های ویلاهای غیرمجاز تا زمانی که پروانه ساخت دریافت نکرده باشند یا حکم کمیسیون‌های ماده 99 یا 100 قانون شهرداری‌ها اجرا نشده باشد، مشمول جریمه‌ای معادل دو برابر مالیات باغ‌های ویلاهای مجاز خواهند بود. 50 درصد از جریمه‌های دریافتی به شهرداری یا دهیاری محل باغ ویلا اختصاص خواهد یافت.

تغییرات مالیات ارزش افزوده در بودجه 1402

یکی از مهمترین بند‌های این قانون تعیین تکلیف پرونده‌های ارزش افزوده سنوات 1387 تا 1400 است. این قانون (که البته شامل مودیان بزرگ نمی‌شود) به اداره دارذایی اجازه می‌دهد پرونده آن دسته از مودیان که در مهلت قانونی اظهار نامه خویش را ارسال نموده‌اند، بدون رسیدگی ماخذ مالیات و با اعمال ضریب درآمد قطعی نماید. پرونده‌هایی که تا پایان 1402 مورد رسیدگی قرار نگیرندمنطبق با اظهارنامه مودی قطعی درنظر گرفته خواهند شد.

یکی دیگر از مواد بحث برانگیز احکام مالیاتی بودجه 1402 در مورد مطبوعات و نشریات بود. در بخشی از این قانون معافیت ارزش افزوده تبلیغات کالا و خدمات داخلی در روزنامه و نشریات حذف گردیده است.

دولت درمحل خرج شدن مالیات ارزش افزدوه نیز تصمیمات جدیدی گرفته‌است. مالیات بر ارزش افزوده واحد‌های تولیدی که دفتر مرکزی آنها با کارگاه در یک استان نیست، به استان کارگاه تعلق می‌گیرد. همچنین عوارض و مالیات ارزش افزوده پرداختی بابت خرید کالا‌ها و خدمات کلیه پروژه‌های زودبازده و عام المنفعه که توسط نیروههای جهادی، نیروهای داوطلب بسیجی و سازمان بسیج سازندگی در مناطق محروم و کم برخوردار روسـتایی و شـهری اجرا می‌گردد، با
درخواست سازمان بسیج سازندگی و پس از تایید ذیحسابی سپاه پاسداران انقال اسلامی با ارائه اسناد و مدارک مثبته و با رعایت مفاد ماده هشت قانون مالیات بر ارزش افزوده مسترد می‌گردد.

معافیت‌ها در احکام مالیاتی بودجه 1402

یکی از مهمترین‌ معافیت‌ها در راستای حمایت از تولید، کاهش 7 درصدی مالیات اشخاص حقوقی دارای پروانه بهره برداری تولید از وزارتخانه ذیربط در سال 1401 است. همچنی معافیت‌هایی نیز برای اشخاص حقیقی اقتصاد دیجیتال کشور در صورت استفاده از پلتفرم‌های داخلی مورد تایید وزارت ارتباطات پیش بینی شده است. این اشخاص درصورت نداشتن پرونده تا پایان سال 1401 مشمول نرخ صفر مالیاتی هستند. همچنی عدم تسلیم اظهارنامه توسط این اشخاص حقیقی و آن دسته از کسب و کار‌های اینترنتی تا پایان سال 1400 موجب محرومیت از معافیت نخواهد بود.

در مورد موسسات مشمول بند ل ماده 139 هم تصمیمات جدیدیب گرفته شده‌است. قانونگذار سقف معافیت این موسسات را چهار برابر سقف مالیاتی ماده 84 (حدودا معادل 480 میلیون تومان) در نظر گرفته است. مازاد بر آن با توجه به سایر مواد قانون مالیات مستقیم مشمول مالیات خواهد بود.

از طرف دیگر سازمان امور مالیاتی مکلف است در مورد اشخاص موضو بندهای »د«، »ها«،ح«، »ط«، »ی« و »ک« و فعالیتهای قرآنی موضو بند»ل « ماده 139قانون مالیات‌های مستقیم که به علت عدم تسالیت اظهارنامه مالیاتی و یا دفاتر و اسناد و مدارک حساب مورد برای عملکرد
سالهای 1390 تا 1399 مشمول برخورداری از معافیت یا نرخ صفر مالیاتی نشده‌اند، با دریافت اظهارنامه مالیاتی و دفاتر و اسناد و مدارک در سال 1402 ، نسبت به اعمال معافیت یا نرخ صفر مالیاتی برای مواردی که مالیات هر سال از سال‌های مذکور آنها پرداخت نشده است، اقدام
کند و کلیه جریمه‌های پرداخت نشده اعم از قابل بخشودگی و غیرقابل بخشودگی، اشخاصی که نسبت به پرداخت مالیات اقدام نموده اند را مورد بخشودگی قرار دهد.

در نهایت نیز معافیت مالیاتی تمامی موسسات آموزشی و کمک آموزشی با رعایت ماده 134 قانون مالیات مستقیم لغو می‌گردد.

احکام مالیاتی بودجه سال 1401

قانون بودجه سال 1401 تغییرات قابل توجهی در حوزه مالیاتی ایجاد کرده است. در این قانون:

• دولت نرخ مالیات عملکرد واحدهای تولیدی را کاهش داده است.
• قانونگذار برخی معافیت‌های مالیاتی را حذف نموده‌است.
• نرخ مالیات حقوق افزایش یافته است.
• دولت قانون پایانه‌های فروشگاهی را اجرایی کرده است.
• صاحبان املاک لوکس و خودروها با ارزش بالاتر از مبلغ پیش بینی شده پیش بینی شده، مشمول مالیات خواهند بود.
• سازمان امور مالیاتی از سود سپرده‌های بانکی برخی اشخاص حقوقی مالیات خواهد ستاند.
• مالیات تکلیفی خدمات برای برخی اشخاص برقرار شده است.
• سازمان مالیاتی اختیار یافته است که پرونده‌های مالیات بر ارزش افزوده سال‌های 1387 تا 1397 مودیانی را که اظهارنامه ارزش افزوده خود را در موعد مقرر تسلیم کرده‌اند و تا کنون مورد رسیدگی قرار نگرفته‌اند، قطعی کند.

جزئیات بیشتر از احکام مالیاتی بودجه 1401

تغییرات نرخ مالیات عملکرد

در قانون بودجه سال 1401، نرخ مالیات عملکرد واحدهای تولیدی از 25 درصد به 20 درصد کاهش یافته است. این کاهش نرخ مالیات می‌تواند به بهبود وضعیت تولید و اشتغال در کشور کمک کند.

حذف برخی معافیت‌های مالیاتی

در قانون بودجه سال 1401، برخی معافیت‌های مالیاتی حذف شده‌اند. به عنوان مثال، معافیت مالیاتی سود سپرده‌های بانکی با نرخ سود کمتر از 15 درصد حذف شده است. این حذف معافیت‌ها می‌تواند به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت کمک کند.

افزایش نرخ مالیات حقوق

در قانون بودجه سال 1401، نرخ مالیات حقوق افزایش یافته است. به عنوان مثال، نرخ مالیات حقوق کارکنان دولت در طبقه اول از 10 درصد به 15 درصد افزایش یافته است. این افزایش نرخ مالیات می‌تواند به کاهش شکاف درآمدی در جامعه کمک کند.

اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی

قانون پایانه‌های فروشگاهی که از سال 1399 تصویب شده بود، در سال 1401 اجرایی شده است. این قانون، استفاده از پایانه‌های فروشگاهی را برای کلیه فعالان اقتصادی اجباری کرده است. اجرای این قانون می‌تواند به شفافیت اقتصادی و کاهش فرار مالیاتی کمک کند.

در قانون احکام مالیاتی بودجه سال 1401، پیش بینی شده است که مالیات بر دارایی املاک لوکس و خودروها با ارزش بالاتر از مبلغ پیش بینی شده از سال 1402 اخذ شود. این مالیات می‌تواند به کاهش فاصله طبقاتی و توزیع عادلانه ثروت کمک کند.

اخذ مالیات بابت سود سپرده‌های بانکی موضوع ماده 145 ق.م.م برای برخی اشخاص حقوقی نیز در احکام مالیاتی بودجه 1401 دیده می‌شود.

برقراری مجدد مالیات تکلیفی خدمات برای برخی اشخاص به میزان 2 درصد

احکام مالیاتی سال 1401، مالیات تکلیفی خدمات را برای برخی اشخاص برقرار نموده‌اند. این مالیات به میزان 2 درصد از مبلغ خدمات ارائه شده است. تصویب کنندگان این قانون آن را در کاهش فرار مالیاتی موثر می‌دانند.

معافیت‌های مالیاتی در بودجه 1401

• بند 2 ماده 145 قانون مالیات مستقیم معافیت‌های کمتری را نسبت به قبل پوشش می‌دهد. احکام مالیاتی بودجه 1401 سود یا جایزه حاصل از معافیت سود یا جایزه دریافتی  از حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانکهای ایرانی یا موسسات اعتباری غیربانکی مجاز را مشمول مالیات می‌داند. البته قانونگذار در این مورد استثنائاتی را قائل شده است.
• یکی از تصمیمات قابل تقدیر قانونگذار در سال 1401 اعطا نرخ صفر مالیاتی به سود حاصل از سرمایه گذاری و تولید درون زندان بود.
• دولت در لایحه احکام بودجه 1401 کلیه پروژه‌های زودبازده در مناطق محروم را که توسط گروه‌های جهادی انجام می‌گیرند را از پرداخت هرگونه عوارض و مالیات معاف نمود.
• دولت مالیات اشخاص حقوقی را در سال 1401 از 25 درصد به 20 درصد کاهش داد.
• احکام مالیاتی بودجه 1401 معافیت مالیاتی انتشارات کتب کمک درسی را حذف نمود.
• واحد‌های صنفی با درآمد مشمول مالیات کمتر از یک میلیارد در سال 1400، در کنار تمام مشوق‌ها و تخفیفات مالیاتی، 5 درصد نیز تخفیف برای مالیات عملکرد سال 1400 خود داشتند.