صنعت لوازم خانگی یکی از بخش‌های پویا و پررونق اقتصاد کشور است که نقش مهمی در تأمین نیازهای روزمره مردم ایفا می‌کند. با توجه به تنوع بالای محصولات و حجم بالای معاملات در این حوزه، آشنایی با قوانین و مقررات مالیاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، قصد داریم تا به صورت جامع و تخصصی به بررسی مالیات بر درآمد و ارزش افزوده در فروش لوازم خانگی بپردازیم.
در این نوشتار، به طور ویژه به مقایسه مالیات‌های مرتبط با فروش لوازم خانگی در دو سطح عمده فروشی و خرده فروشی و اظهارنامه مالیاتی آنها خواهیم پرداخت. همچنین، به بررسی تأثیر سامانه مودیان بر این صنعت و ارائه راهکارهایی برای کاهش بار مالیاتی کسب‌وکارهای لوازم خانگی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا به درک عمیق‌تری از پیچیدگی‌های مالیاتی در این حوزه دست یابید.
همچنین می‌توانید برای مشاهده اینتاکد‌های لوازم خانگی اینجا کلیک کنید.
چالش‌ها و تکالیف مالیاتی خرده فروشی لوازم خانگی
اگر درحال فروش به مصرف کننده نهایی هستید، شما در دسته خرده فروشی لوازم خانگی قرار می‌گیرید. اگر درحال ایجاد پرونده مالیاتی هستید، ممکن است ببینید که عمده فروشی درصد سود مالیاتی کمتری از خرده فروشی دارد. این موضوع ممکن است شما را برای ثبت نام بعنوان عمده فروش وسوسه نماید. اینجا دو مشکل بزرگ در انتظار شما هستند:
- عمده فروش لوازم خانگی مشمول ارزش افزوده است. در بخش مربوط به غمده فروشی لوازم خانگی در موردش بیشتر خواهیم نوشت. بااینحال همینقدر بدانید که دردسر و خطرات مشمول ارزش افزوده بودن به آن چند درصد نمی‌ارزد. تا زمان نگارش این مقاله خرده فروشان لوازم خانگی هنوز مشمول این مالیات نیستند. اما باید به دقت فراخوان‌های ارزش افزوده را دنبال نمایید.
- مامور مالیات می‌توانید از روی نوع تراکنش‌ها اثبات کند که شما خرده فروش لوازم خانگی هستید. مبلغ تراکنش‌های خرده فروشی و عمده فروشی تفاوت بسیار بزرگی با یکدیگر دارند.
اظهارنامه مالیاتی خرده فروشی لوازم خانگی
همانطور که اشاره شد، تکالیف مالیاتی برای خرده‌فروشی‌ها نسبت به سایر کسب‌وکارها ساده‌تر شده. قبلاً، “گروه مالیاتی” (که بر اساس نوع فعالیت و میزان درآمد تعیین می‌شد) نقش مهمی در تعیین نوع اظهارنامه مالیاتی و مدارک مورد نیاز داشت. اما با معرفی “اظهارنامه پیش‌فرض” و “تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم”، این پیچیدگی‌ها تا حد زیادی برطرف شده‌اند.
تبصره ماده ۱۰۰ چیست؟
تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، یک روش ساده‌شده برای محاسبه و پرداخت مالیات برای برخی از مشاغل کوچک و متوسط است. این تبصره به کسب‌وکارهایی با حجم فروش مشخص (که هر سال توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود) اجازه می‌دهد که به جای ارائه دفاتر قانونی و تنظیم اظهارنامه مالیاتی مفصل، از یک روش ساده‌تر برای محاسبه و پرداخت مالیات خود استفاده کنند.
نحوه عملکرد تبصره ماده ۱۰۰ برای خرده فروشان لوازم خانگی:
- تعیین حد مجاز فروش: سازمان امور مالیاتی هر سال مبلغی را به عنوان “حد مجاز فروش” برای استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ اعلام می‌کند. این مبلغ برای سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸ میلیارد تومان بوده است. این به این معنی است که کسب‌وکارهایی که میزان فروش سالانه آنها کمتر از این مبلغ باشد، می‌توانند از این تبصره استفاده کنند.
- مزایای استفاده از تبصره ماده ۱۰۰: مهمترین مزیت این تبصره، ساده‌سازی فرایند مالیاتی است. با استفاده از این تبصره، دیگر نیازی به موارد زیر نیست:
- تهیه و نگهداری دفاتر قانونی (مانند دفتر روزنامه و دفتر کل)
- تنظیم اظهارنامه مالیاتی مفصل با جزئیات زیاد
- ارائه اسناد و مدارک پیچیده به سازمان امور مالیاتی
- نحوه استفاده از تبصره ماده ۱۰۰:
- مراجعه به سامانه: در بازه زمانی مشخص (معمولاً خرداد یا مرداد هر سال)، باید به سامانه سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کنید.
- انتخاب گزینه تبصره ۱۰۰ یا اظهارنامه پیش‌فرض: در این سامانه، گزینه‌ای با عنوان “تبصره ماده ۱۰۰” یا “اظهارنامه پیش‌فرض” وجود دارد. با انتخاب این گزینه، سیستم به صورت خودکار مالیات شما را بر اساس اطلاعات موجود محاسبه می‌کند.
- پرداخت مالیات: پس از محاسبه مالیات، می‌توانید آن را به صورت یکجا یا در اقساط (معمولاً ۱۰ قسط) پرداخت کنید.
نکات مهم:
- شرایط استفاده: استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ شرایط خاصی دارد و همه کسب‌وکارها نمی‌توانند از آن استفاده کنند. به عنوان مثال، برخی از مشاغل خاص (مانند صرافی‌ها) از این تبصره معاف هستند.
- عدم نیاز به ارائه اسناد: با استفاده از تبصره ماده ۱۰۰، نیازی به ارائه اسناد و مدارک به سازمان امور مالیاتی نیست، اما همچنان توصیه می‌شود که اسناد مربوط به درآمدها و هزینه‌های خود را برای مدت مشخصی نگهداری کنید.
- مسئولیت صحت اطلاعات: مسئولیت صحت اطلاعات وارد شده در سامانه بر عهده مودی است.
به طور خلاصه: تبصره ماده ۱۰۰ یک روش بسیار ساده و کارآمد برای پرداخت مالیات برای کسب‌وکارهای خرده فروشی لوازم خانگی است. این روش باعث کاهش هزینه‌ها و زمان صرف شده برای انجام تکالیف مالیاتی می‌شود. با این حال، مهم است که شرایط استفاده از این تبصره را به دقت بررسی کنید و در صورت نیاز از یک مشاور مالیاتی کمک بگیرید.
وظایف مالیاتی عمده فروشان لوازم خانگی
ماده ۱۰۰ باشد (برای مثال در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸ میلیارد تومان)، می‌تواند از مزایای این تبصره استفاده کند. این یعنی به جای تهیه دفاتر قانونی و ارائه اظهارنامه مفصل، می‌تواند از روش ساده‌تر تبصره ۱۰۰ برای محاسبه و پرداخت مالیات بر درآمد خود استفاده کند. این موضوع، تشابه اصلی بین تکالیف مالیاتی عمده‌فروشی و خرده‌فروشی در این حالت است.
تفاوت کلیدی: مالیات بر ارزش افزوده عمده فروشان لوازم خانگی
تفاوت اصلی و بسیار مهم بین عمده‌فروشی و خرده‌فروشی در نحوه برخورد با مالیات بر ارزش افزوده است.
- عمده‌فروش به عنوان دریافت‌کننده مالیات بر ارزش افزوده: یک عمده‌فروش، در واقع “جمع‌آورنده” مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان خود (که معمولاً خرده‌فروشان هستند) است. به این صورت که هنگام فروش کالا، ۱۰ درصد (در سال ۱۴۰۳) به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به مبلغ فاکتور اضافه می‌کند و آن را از خریدار دریافت می‌کند. این مبلغ باید به صورت جداگانه در فاکتور ذکر شود.
- نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده توسط عمده‌فروش: بسیار مهم است که بدانید مالیات بر ارزش افزوده قبل از اعمال هرگونه تخفیف توسط عمده‌فروش محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، ابتدا مبلغ اصلی کالا مشخص می‌شود، سپس ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده به آن اضافه می‌گردد و در نهایت، اگر تخفیفی وجود داشته باشد، از مبلغ نهایی (شامل مالیات) کسر می‌شود.
- مالیات بر ارزش افزوده، درآمد عمده‌فروش نیست: این نکته بسیار حائز اهمیت است که این ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده، به هیچ عنوان به عنوان سود برای عمده‌فروش محسوب نمی‌شود. عمده‌فروش صرفاً وظیفه جمع‌آوری این مبلغ از خریداران و پرداخت آن به دولت را بر عهده دارد.
ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده توسط عمده‌فروشان:
عمده‌فروشان لوازم خانگی نیز مانند سایر کسب‌وکارهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده، موظف به ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده به صورت دوره‌ای (هر سه ماه یکبار یا فصلی) هستند. خوشبختانه، با ارائه اظهارنامه‌های پیش‌فرض توسط سازمان امور مالیاتی، این فرایند بسیار ساده‌تر شده است. با این حال، همچنان دقت در ارائه اطلاعات صحیح و کامل در اظهارنامه ضروری است.
یک موضوع مهم: مشمولیت سامانه مودیان را جدی بگیرید.
سامانه مودیان، یک سامانه جامع و یکپارچه تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور است که با هدف تسهیل و شفاف‌سازی فرایندهای مالیاتی برای تمامی مودیان (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) راه‌اندازی شده است. این سامانه به عنوان مرجع نهایی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب‌های الکترونیکی مالیاتی عمل می‌کند و به هر مودی یک کارپوشه اختصاصی ارائه می‌دهد که از طریق آن می‌توانند با سازمان امور مالیاتی تبادل اطلاعات داشته باشند.
هدف اصلی از ایجاد سامانه مودیان، مکانیزه کردن فرایند ارسال صورتحساب‌ها، کاهش خطاهای انسانی، جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش شفافیت در مبادلات اقتصادی است. مودیان می‌توانند با استفاده از هرگونه سخت‌افزار یا نرم‌افزار (مانند رایانه شخصی، پایانه‌های فروشگاهی، سامانه‌های ابری و…) که به حافظه مالیاتی متصل باشد، به سامانه مودیان متصل شوند و تکالیف قانونی خود را انجام دهند. آدرس اصلی سامانه مودیان برای ورود به کارپوشه مودیان tp.tax.gov.ir است.
آنچه گفتیم یه معرفی کلی از سامانه مودیان و قانون پایانه‌های فروشگاهی بود. مسئله بسیار مهم اینست که فروشگاه لوازم خانگی شما چه زمان مشمول خواهد شد.
سازمان امور مالیاتی در اجرای این قانون بسیار جدیست. به همین سبب نیز جریمه‌های بسیار سنگینی برای مشمولینی که از آن استفاده نمی‌کنند، تعیین نموده‌است. این جریمه‌های مالیاتی که عموما غیرقابل بخشش هستند ضربات بزرگی به فروشگاه‌های لوازم خانگی متخلف وارد می‌کنند.
اینکه مشمول سامانه مودیان هستید یا نه هیچ ارتباطی به عمده فروش یا خرده فروش بودن شما در صنف لوازم خانگی ندارد. در زمان نگارش این مقاله، اگر تا پایان شهریور 1403 بیش از 14 میلیارد و چهارصدمیلیون تومان فروخته‌اید، باید از ابتدای دی 1403 از سامانه استفاده نمایید.
مزایای سامانه مودیان برای فروشندگان لوازم خانگی
با راه‌اندازی سامانه مودیان، دیگر نیازی به ارسال فیزیکی صورتحساب‌ها به سازمان امور مالیاتی نیست و تمامی فرایندها به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. این سامانه امکاناتی مانند ثبت و صدور صورتحساب الکترونیکی، استعلام صورتحساب‌ها، مشاهده سوابق مالیاتی، پرداخت مالیات و… را برای مودیان فراهم می‌کند.
همچنین، سامانه مودیان به منظور تسهیل فرایند اتصال کسب‌وکارها، امکان استفاده از روش‌های مختلف از جمله استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری متصل به سامانه، پایانه‌های فروشگاهی و سامانه‌های اختصاصی را فراهم آورده است. به طور خلاصه، سامانه مودیان به عنوان یک زیرساخت کلیدی در نظام مالیاتی کشور، نقش مهمی در بهبود شفافیت، افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های مرتبط با مالیات ایفا می‌کند.
