آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا مبلغ مالیات پرداختی شما نسبت به دیگران متفاوت است؟ آیا احساس می‌کنید مالیات کارتخوان شما بیش از حد محاسبه می‌شود؟ این سوالات ذهن بسیاری از صاحبان کسب‌وکارها را به خود مشغول کرده است. در دنیای پیچیده مالیات، اشتباهات کوچک می‌توانند منجر به پرداخت مالیات بیشتر از میزان واقعی شوند. این موضوع نه تنها باعث کاهش سود خالص کسب‌وکار می‌شود، بلکه می‌تواند نگرانی و استرس زیادی را نیز به همراه داشته باشد.
شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که تصور می‌کنند صرفاً داشتن دستگاه کارتخوان باعث افزایش مالیات می‌شود. اما مشاور مالیاتی نظر متفاوتی دارد. در این مقاله، به بررسی دلایل شایعی می‌پردازیم که منجر به افزایش مالیات کارتخوان می‌شوند. با شناسایی این اشتباهات، می‌توانید از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری کرده و به بهبود وضعیت مالی کسب‌وکار خود کمک کنید.
برای درک بهتر نحوه محاسبه مالیات کارتخوان و همچنین آشنایی با راه‌های اعتراض به مالیات، پیشنهاد می‌کنیم مقالات «محاسبه مالیات کارتخوان» و «اعتراض به مالیات کارتخوان» را نیز مطالعه کنید. این مقالات اطلاعات جامعی در مورد قوانین مالیاتی و حقوق شما ارائه می‌دهند و به شما کمک می‌کنند تا در مسیر درست گام بردارید.
این مالیات زیاد چقدر تحت تقصیر کارتخوان شماست؟
در قوانین مالیاتی ایران چیزی به نام «مالیات کارتخوان» به صورت مستقل وجود ندارد. اصطلاحی که به عنوان «مالیات کارتخوان» رایج شده، در واقع به بخشی از فرآیند تشخیص درآمد و محاسبه مالیات مشاغل اشاره دارد که از طریق بررسی تراکنش‌های انجام شده توسط دستگاه‌های کارتخوان صورت می‌گیرد.
به عبارت دیگر، سازمان امور مالیاتی برای تعیین میزان درآمد مشمول مالیات کسب‌وکارها، به بررسی حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان می‌پردازد. این بررسی در کنار سایر روش‌های تشخیص درآمد مانند بررسی اظهارنامه‌های مالیاتی، دفاتر قانونی و رسیدگی به تراکنش‌های بانکی انجام می‌شود و صرفاً یکی از ابزارهای مورد استفاده سازمان است.
بنابراین، مبلغی که تحت عنوان «مالیات کارتخوان» به شما اعلام می‌شود، لزوماً و مستقیماً به خاطر استفاده از دستگاه کارتخوان نیست، بلکه بخشی از مالیات بر درآمد کسب‌وکار شماست که با توجه به تراکنش‌های ثبت شده در دستگاه کارتخوان محاسبه می‌شود.
چرا ممکن است فکر کنید مالیات کارتخوان شما زیاد شده؟
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است باعث شود شما تصور کنید مالیات کارتخوان شما افزایش یافته، در حالی که این افزایش ممکن است به عوامل دیگری مربوط باشد:
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT): بسیاری از کسب‌وکارها مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. این مالیات به صورت جداگانه از مالیات بر درآمد محاسبه و دریافت می‌شود. ممکن است عدم آگاهی از این موضوع باعث شود که افزایش مالیات را به کارتخوان نسبت دهید.
- مالیات‌های معوق: برخلاف مودی (من و شما مالیات پرداز) مالیات ستان بدهی مالیاتی افراد را فراموش نمی‌کند. اینکه چیزی نمی‌گوید از روی لطف نیست. دارد جریمه‌های تاخیر در پرداخت را روی هم می‌گذارد. اگر امروز مالیات کارتخوان سنگینی دارید، ممکن است یکی از دلایلش این باشد که مالیات ستان دارد بخشی از طلب قبلی خویش را نقد می‌کند.
- جرایم مالیاتی: در صورت عدم رعایت قوانین مالیاتی، مانند عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر یا ارائه اطلاعات نادرست، ممکن است مشمول جرایم مالیاتی شوید. این جرایم نیز می‌توانند به مبلغ مالیات پرداختی شما اضافه شوند.
- تغییر در قوانین مالیاتی: هر از گاهی تغییراتی در قوانین مالیاتی اعمال می‌شود که می‌تواند بر نحوه محاسبه مالیات کسب‌وکارها تأثیر بگذارد. این تغییرات ممکن است باعث افزایش یا کاهش مالیات پرداختی شما شوند.
- عدم ثبت صحیح اطلاعات مالی: ممکن است اطلاعات مالی خود را به درستی ثبت نکرده باشید. در این حالت این احتمال وجود دارد که سامانه جامع مالیاتی درآمد شما را بیشتر از میزان واقعی محاسبه نماید. طبیعتا در نتیجه این گزارش سازمان امور مالیاتی عدد بیشتری از شما طلب خواهد نمود.
مثال
فرض کنید شما یک فروشگاه لباس دارید. درآمد حاصل از فروش شما از طریق دستگاه کارتخوان و همچنین فروش نقدی ثبت می‌شود. سازمان امور مالیاتی با بررسی تراکنش‌های کارتخوان و همچنین سایر مدارک مالی شما، درآمد مشمول مالیات شما را محاسبه می‌کند. اگر شما مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیز باشید، این مالیات به صورت جداگانه محاسبه و به مبلغ مالیات بر درآمد شما اضافه می‌شود. اگر در گذشته مالیات معوقی داشته باشید یا جریمه‌ای برای شما در نظر گرفته شده باشد، همه این موارد در مبلغ نهایی مالیات پرداختی شما لحاظ می‌شوند.
بنابراین، برای درک دقیق دلیل افزایش مالیات پرداختی خود، لازم است به تمام جوانب مالیاتی خود، از جمله مالیات بر ارزش افزوده، مالیات‌های معوق، جرایم مالیاتی و نحوه ثبت اطلاعات مالی خود توجه کنید و صرفاً افزایش مبلغ را به کارتخوان مرتبط ندانید.
اهمیت کد فعالیت اقتصادی (اینتاکد) و ضریب سود فعالیت در زیاد شدن مالیات کارتخوان
یکی از دلایل مهم افزایش مالیات، مربوط به «اینتاکد» و ضریب سود فعالیت است. هنگام دریافت کارتخوان، اگر پرونده مالیاتی نداشته باشید، صادرکننده کارتخوان برای شما پرونده ایجاد می‌کند. گاهی کد شغلی (اینتاکد) درست انتخاب نمی‌شود و این اشتباه، مشکلات مالیاتی زیادی ایجاد می‌کند.
هر شغل در سازمان امور مالیاتی دارای یک کد مشخص به نام «اینتاکد» است. هر اینتاکد، علاوه بر تعریف نوع فعالیت، دارای یک «ضریب سود فعالیت» نیز هست. این ضریب نشان می‌دهد که از نظر سازمان امور مالیاتی، چند درصد از درآمد سالانه آن شغل به عنوان سود در نظر گرفته می‌شود. سامانه نهایتا مالیات را بر اساس همین درصد محاسبه می‌کند. به عبارت دیگر، سازمان مالیات از شما بر اساس درصدی از فروشتان مالیات می‌گیرد که آن درصد را به عنوان سود شما در نظر گرفته است.
چرا این موضوع مهم است؟
انتخاب نادرست اینتاکد می‌تواند منجر به محاسبه مالیات بیشتر از میزان واقعی شود. به عنوان مثال، در موارد متعددی دیده شده که کشاورزانی که طبق قانون از پرداخت مالیات معاف هستند، به اشتباه اینتاکد «میوه‌فروشی» برای آنها ثبت شده است. این اشتباه می‌تواند منجر به محاسبه مالیات برای آنها شود و در صورت عدم اصلاح، ممکن است با ضررها و جرایم سنگینی مواجه شوند.
مثال دیگر، زمانی است که شغل شما ترکیبی از ارائه خدمات و فروش کالا باشد. در این حالت، بسیار مهم است که این موضوع را به دقت در پرونده مالیاتی خود مشخص کنید. در سامانه my.tax.gov.ir بخشی وجود دارد که می‌توانید درصد درآمد خود از هر فعالیت را مشخص کنید. از آنجایی که ضریب سود مالیاتی برای خدمات معمولاً بیشتر از فروش کالا است، اگر شما کالایی هم می‌فروشید اما فقط به عنوان ارائه دهنده خدمات مالیات پرداخت می‌کنید، به طور قطع متحمل ضرر خواهید شد. چرا که سازمان امور مالیاتی سود بیشتری برای شما در نظر می‌گیرد و مالیات بیشتری از شما دریافت می‌کند.
برای جلوگیری از این مشکل به نکات زیر توجه کنید:
- بررسی اینتاکد: پس از دریافت دستگاه کارتخوان، حتماً اینتاکد ثبت شده برای خود را در سامانه my.tax.gov.ir بررسی کنید. از صحت آن اطمینان حاصل کنید.
- ثبت دقیق نوع فعالیت: اگر شغل شما ترکیبی از چند فعالیت است، حتماً درصد درآمد حاصل از هر فعالیت را به صورت دقیق در سامانه ثبت کنید.
- مشاوره با متخصص مالیاتی: در صورت هرگونه ابهام در مورد اینتاکد و ضریب سود فعالیت، حتماً با یک متخصص مالیاتی مشورت کنید.
با دقت به این موارد، می‌توانید از محاسبه صحیح مالیات خود اطمینان حاصل کرده و از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری کنید.
تأثیر حساب بانکی متصل به کارتخوان بر محاسبه مالیات
دلیل بعدی که بسیار مهم و مرتبط با موضوع است، به نحوه تأثیرگذاری حساب بانکی متصل به کارتخوان در محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل مربوط می‌شود. همانطور که قبلاً اشاره شد، چیزی به نام «مالیات کارتخوان» به صورت مستقل وجود ندارد، بلکه این مالیات بر درآمد کسب‌وکارها است که بخشی از آن از طریق بررسی تراکنش‌های کارتخوان مشخص می‌شود. درک این نکته کلیدی می‌تواند از بسیاری از مشکلات مالیاتی جلوگیری کند.
دستگاه کارتخوان رفیق کاسب، شریک مالیات!
دستگاه کارتخوان سه موضوع مهم را برای سازمان امور مالیاتی مشخص می‌کند:
- انتقال وجه به عنوان فروش: تراکنش‌های انجام شده از طریق کارتخوان نشان می‌دهد که مبلغی به عنوان فروش کالا یا خدمات بین دو شخص مبادله شده است. این مبلغ به عنوان فروش مشمول مالیات در نظر گرفته می‌شود.
- حساب بانکی مقصد: نکته‌ی بسیار مهم، حسابی است که وجوه به آن واریز می‌شود. حسابی که به کارتخوان شما متصل است، یک حساب تجاری محسوب می‌شود. بنابراین، هرگونه واریزی به این حساب از هر طریقی (مانند تراکنش‌های کارتخوان، ساتنا، پایا، کارت به کارت و غیره) مشمول مالیات خواهد بود. این یعنی صرفاً تراکنش‌های کارتخوان شما ملاک محاسبه مالیات نیست، بلکه کل گردش مالی این حساب بررسی می‌شود.
- هویت صاحب حساب: مهم‌تر از همه، شماره ملی صاحب حساب (که شما هستید) برای سازمان امور مالیاتی مشخص است. زمانی که شما دستگاه کارتخوان یا پرونده مالیاتی دارید، برای راستی‌آزمایی اظهارنامه مالیاتی شما، تمام حساب‌های بانکی شما در اختیار ممیز مالیاتی و سامانه جامع مالیاتی قرار می‌گیرد. این بدان معناست که سازمان مالیات می‌تواند تمامی تراکنش‌های بانکی شما در حساب متصل به کارتخوان و سایر حساب‌های شما را بررسی کند.
به زبان ساده‌تر: اگر فکر می‌کنید فقط تراکنش‌های انجام شده از طریق دستگاه کارتخوان شما مشمول مالیات است، اشتباه می‌کنید. سامانه جامع مالیاتی هرگونه واریز به حساب متصل به کارتخوان را به عنوان درآمد شما در نظر می‌گیرد و در محاسبه مالیات بر درآمد شما لحاظ خواهد نمود. به همین دلیل، مدیریت صحیح حساب‌های بانکی و ثبت دقیق درآمدها و هزینه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
این توضیح با زبانی ساده‌تر و با تأکید بر تأثیر کلی حساب بانکی، به درک بهتر موضوع کمک می‌کند و از تصور اشتباه محدود بودن مالیات به تراکنش‌های کارتخوان جلوگیری می‌کند.
با مالیات زیاد کارتخوان چه کنیم؟
تا اینجا بررسی کردیم که چرا ممکن است مالیات کارتخوان شما زیاد شده باشد. حدس می‌زنم بخشی از شما عزیزان اکنون درگیر مالیات زیاد کارتخوان هستید. پس اجازه دهید به سراغ راه حل شما برویم. همانطور که در این مقاله چندین بار عرض شد، چیزی بنام مالیات کارتخوان یا مالیات تراکنش و … وجود ندارد. آنچه اکنون به سراغ شما آمده‌است یا مالیات ارزش افزوده‌است و یا مالیات درآمد.
برای روشن شدن این موضوع به چیزی فراتر از ابلاغ مالیاتی خود نیاز دارید. به شما برگه کاغذی با چند جدول با اطلاعات کلی داده‌اند. باید اطلاعات بیشتری کسب نمایید. درواقع باید گزارش رسیدگی پرونده خود را با کمک ماده 237 قانون مالیات مستقیم از سازمان امور مالیاتی بگیرید.
این گزارش تمام محاسبات و قوانینی که منجر به مالیات کارتخوان شما شده‌اند را نشان می‌دهد. مرحله بعد جلسه با افرایست که این گزارش را در مورد شما تهیه نموده‌اند. ماده 238 قانون مالیات مستقیم آنها را موظف نموده تا دلایل شما را برای اعتراض به مالیات بررسی نمایند. عموما مشکلات همینجا و در مرحله توافق با ممیز رفع می‌گردد. بااینحال توصیه می‌کنم قبل از ثبت اعتراض به مالیات حتما با یک مشاور مالیاتی یا حسابدار آگاه مشورت نمایید چون حقیقتش را بخواهید ماجرا به این سادگی که اینجا نوشتم جلو نمی‌رود!
